Adolf Kaufmann

Adolf Kaufmann (15 maja 1848 – 25 listopada 1916) był wybitnym austriackim pejzażystą i marynistą, cenionym za sugestywne przedstawienia natury, często przesiąknięte atmosferycznymi walorami szkoły barbizońskiej. Urodzony w Opawie na Śląsku Austriackim (wówczas Troppau, obecnie w Czechach), Kaufmann początkowo rozpoczął swoją artystyczną podróż jako malarz samouk. Jego wrodzony talent i ambicja wkrótce zaprowadziły go do Paryża, ówczesnego epicentrum świata sztuki. Tam dążył do doskonalenia swoich umiejętności, kończąc studia pod okiem renomowanego malarza zwierząt Émile'a van Marcke de Lummen. Ten okres w Paryżu był formacyjny, eksponując go na nowe prądy artystyczne i techniki, które głęboko ukształtowały jego twórczość.

Podczas pobytu we Francji, szczególnie w latach 70. XIX wieku, Kaufmann znalazł się pod silnym wpływem szkoły barbizońskiej i rodzącego się stylu „pejzażu intymnego” (paysage intime). Nurty te kładły nacisk na realistyczne przedstawienia wsi, bezpośrednią obserwację natury oraz intymny, często poetycki, portret krajobrazów. Kaufmann przyswoił sobie te zasady, które stały się znakami rozpoznawczymi jego twórczości. Jego wczesna kariera charakteryzowała się rozległymi podróżami; odbył liczne podróże studyjne po całej Europie, w tym do Rosji, Polski i Holandii, a także zapuścił się na Bliski Wschód i do Turcji. Przez kilka lat, mniej więcej między 1870 a 1890 rokiem, jego miejsce zamieszkania zmieniało się między kluczowymi ośrodkami artystycznymi, takimi jak Paryż, Berlin, Düsseldorf i Monachium, co pozwoliło mu nawiązać kontakt z różnorodnymi środowiskami artystycznymi i dalej poszerzać horyzonty.

Znaczący punkt zwrotny w życiu Kaufmanna nastąpił w 1890 roku, kiedy zdecydował się na stałe osiedlić w Wiedniu. Założył pracownię w dzielnicy Wieden, która stała się jego główną bazą operacyjną. Demonstrując zaangażowanie w edukację artystyczną, w 1900 roku, wraz z kolegami artystami Carlem von Merode i Heinrichem Leflerem, Kaufmann współzałożył „Szkołę Sztuki dla Pań”, postępową inicjatywę jak na owe czasy. Pomimo wiedeńskiej rezydencji utrzymywał silne związki z Paryżem, często go odwiedzając. Co ciekawe, malując w Paryżu, często podpisywał swoje prace pseudonimem „A. Guyot”. Nie był to jego jedyny pseudonim; używał także nazwisk takich jak „A. Papouschek”, „G. Salvi”, „A. Jarptmann”, „R. Neiber”, „J. Rollin” i „M. Bandouch”. Dokładne przyczyny tej praktyki pozostają niejasne, chociaż sugerowano, że wybór sygnatury często odpowiadał różnicom stylistycznym w jego obrazach, być może pozwalając mu na eksplorowanie różnych podejść artystycznych lub zaspokajanie potrzeb określonych rynków bez osłabiania jego głównej tożsamości artystycznej.

Twórczość artystyczna Kaufmanna obejmowała głównie pejzaże, ze szczególnym upodobaniem do scen leśnych przedstawianych o różnych porach roku oraz tematów morskich. Jego umiejętność uchwycenia subtelnych niuansów światła i atmosfery, faktur świata przyrody – od gęstych lasów po spokojne wody – przyniosła mu znaczne uznanie. Był częstym wystawcą i otrzymał liczne wyróżnienia w trakcie swojej kariery. Godnym uwagi osiągnięciem był jego sukces na Wystawie Powszechnej w Paryżu w 1900 roku, gdzie zlecono mu stworzenie dużej dioramy Sarajewa. Pozytywny odbiór tej pracy doprowadził do dalszych znaczących zamówień, w tym kolosalnego obrazu dla sułtana przedstawiającego „Wejście do portu w Konstantynopolu”.

Jego pozycja w świecie sztuki została dodatkowo ugruntowana przez zaangażowanie w prestiżowe instytucje. W latach 1890-1913 Kaufmann był aktywnym członkiem Wiedeńskiej Akademii Sztuk Pięknych, reprezentując instytucję na ważnych wystawach, takich jak te w Glaspalast w Monachium i na Große Berliner Kunstausstellung. W 1909 roku został pełnoprawnym członkiem Wiedeńskiego Künstlerhausu, bardzo szanowanego stowarzyszenia artystów. Jego rozległe podróże i działalność artystyczna trwały nieprzerwanie aż do wybuchu I wojny światowej w 1914 roku, która nieuchronnie ograniczyła jego międzynarodowe zaangażowanie.

Dzieła Adolfa Kaufmanna były bardzo poszukiwane i nabywane przez wybitnych kolekcjonerów, w tym członków europejskich rodzin królewskich i szlacheckich, takich jak cesarz Napoleon III, księżniczka Stefania z Belgii, arcyksiążę Fryderyk, książę cieszyński, car Mikołaj II Rosyjski i królowa Izabela II Hiszpańska. Ten mecenat podkreśla szeroką popularność i cenioną jakość jego sztuki. Dziś jego obrazy można podziwiać w kilku kolekcjach publicznych, w tym w Muzeum Śląskim в jego rodzinnej Opawie, Muzeum Pera w Stambule i Muzeum Leopolda w Wiedniu, co zapewnia jego dziedzictwo jako znaczącego współtwórcy europejskiego malarstwa pejzażowego przełomu XIX i XX wieku. Adolf Kaufmann zmarł w Wiedniu 25 listopada 1916 roku.