Henry Pether

Henry Pether (luty 1800 – 20 lutego 1880) był wybitnym angielskim malarzem pejzażystą, znanym z sugestywnych scen księżycowych XIX-wiecznej Wielkiej Brytanii, Paryża i Wenecji. Urodzony w artystycznym rodzie, jego ojciec, Abraham Pether, i starszy brat, Sebastian Pether, również byli znani ze swoich nokturnów, co przyniosło im zbiorowo przydomek „Księżycowi Petherowie”. Henry jednak wypracował własną niszę stylem wyróżniającym się doskonałym realizmem, drobiazgowym detalem, wyrafinowaną atmosferą i wyszukaną kolorystyką, często podpisując swoje prace, aby odróżnić je od dzieł członków rodziny, których utwory czasami skłaniały się ku fantazji lub charakteryzowały się innymi walorami tonalnymi.

Artystyczne zainteresowania Pethera koncentrowały się głównie na pejzażach i widokach miejskich w czarującym blasku księżyca. Szczególnie pociągała go Tamiza, tworząc wiele ikonicznych widoków w latach 1850-1865, takich jak szczegółowe przedstawienie Szpitala Greenwich. Jego repertuar wykraczał poza Londyn, obejmując nocne piękno Paryża, Wenecji i różnych miejsc w Szkocji. Dzieła takie jak „Twickenham w świetle księżyca” ilustrują jego zdolność łączenia angielskiego stylu malowniczego z romantyzmem artystów takich jak Caspar David Friedrich, tworząc kontemplacyjny i hermetyczny nastrój poprzez mistrzowską grę światła i cienia. Jego obrazy, takie jak „Katedra św. Pawła z Mostu Blackfriars” i „Wenecja w świetle księżyca”, są chwalone za topograficzną dokładność i głęboko atmosferyczną jakość, która zaprasza widzów do cichego, uśpionego miasta.

Przez całą swoją karierę Pether wystawiał swoje obrazy w prestiżowych instytucjach, w tym w Królewskiej Akademii (w latach 1828-1862), British Institution i Królewskim Towarzystwie Artystów Brytyjskich. Dziś jego prace znajdują się w cenionych kolekcjach, takich jak Tate Britain, City of London, Royal Museums Greenwich, National Gallery of Victoria i Yale Center for British Art. Krytycy podkreślają trzy charakterystyczne cechy jego twórczości: dominującą rolę znaczącej architektury, mistrzowskie wykorzystanie oświetlenia (głównie światła księżyca, często uzupełnianego subtelnym światłem sztucznym) oraz kluczową obecność wody, która odbija i wzmacnia eteryczne światło, podkreślając głębię i nastrój sceny.

Pomimo talentu artystycznego, Pether przez całe życie borykał się ze znacznymi trudnościami finansowymi, co skłoniło go do dywersyfikacji zawodów. W 1837 roku został odnotowany jako więzień w więzieniu dla dłużników, opisany nie tylko jako artysta, ale także jako mierniczy, inżynier i architekt. Ta konieczność prawdopodobnie napędzała jego wynalazcze dążenia; ubiegał się o patenty na lampy, materiały budowlane i płytki, a jego płytki mozaikowe były wystawiane na Wielkiej Wystawie w 1851 roku. Mieszkał w różnych miejscach, w tym w Camden, Clapham i Southampton, prawdopodobnie przeprowadzając się, aby uniknąć wierzycieli. Był żonaty z Sarah i miał troje dzieci.

Skrupulatny i czasochłonny proces artystyczny Henry'ego Pethera oznaczał, że nie był on płodnym malarzem, co, jak na ironię, mogło przyczynić się do popytu na jego prace i późniejszego rozpowszechnienia imitacji i błędnych atrybucji, problemu, który istnieje do dziś. Jego wpływ jest szczególnie widoczny w późniejszych pracach Johna Atkinsona Grimshawa, który naśladował nokturny Pethera. Oddanie Pethera dokładności i jego zdolność do wywoływania mrocznie poetyckiego romantyzmu, prezentując bezludne lub słabo zaludnione pejzaże miejskie, oferują prywatny, niemal potajemny widok na środowisko miejskie. Jego dziedzictwo trwa dzięki jego autentycznym, starannie wykonanym obrazom, które nadal urzekają publiczność swoim spokojnym, skąpanym w księżycu pięknem i historycznym wglądem.