In deze verfijnde schilderij bezetten twee vrouwen verschillende emotionele ruimtes in een zonovergoten kamer, verlicht door het zachte licht dat door een raam naar binnen valt. De vrouw aan de tafel is verzonken in haar gedachten en schrijft met de hoogste concentratie; ze draagt een witte muts en een eenvoudige jurk die haar status laat zien, maar ook uitnodigt tot empathie van de kijker. De contrasterende aanwezigheid van haar dienster, die achter haar staat, voegt een laag van complexiteit toe: zij kijkt door het raam met een mengeling van nieuwsgierigheid en contemplatie, gekleed in donkere tinten die haar lagere status symboliseren, maar in de scène een sterke aanwezigheid heeft. De rijke texturen van het meubilair zijn verbazingwekkend; de rode bloemen tafelkleed lijkt bijna levend, mooi contrasterend met de kilheid van de betegelde vloer daaronder.

Vermeers meesterlijke gebruik van licht creëert een dialoog tussen de twee figuren, benadrukt zowel de isolatie als de verbinding. De diepe schaduwen die door de gordijnen worden geworpen, kaderen de dienster op een intrigerende manier, terwijl het heldere licht de vrouw die schrijft raakt, en de aandacht vestigt op haar taak en emotionele staat. Het achtergrondschilderij, met figuren die lijken te kijken naar de kijker, verrijkt de vertelling van het werk, en suggereert thema's van communicatie en introspectie. In de historische context van de Nederlandse samenleving van de 17e eeuw, weerklinken deze thema's diep, weergeefde complexiteiten van genderrollen en de subtiliteiten van sociale interacties.