Thomas Cole

Thomas Cole, kluczowa postać w sztuce amerykańskiej, jest czczony jako założyciel Hudson River School, pierwszego znaczącego ruchu artystycznego w kraju. Urodzony w Lancashire w Anglii w 1801 roku, Cole wyemigrował z rodziną do Stanów Zjednoczonych w 1818 roku. Początkowo pracując jako grawer, w dużej mierze był samoukiem jako malarz, doskonaląc swoje umiejętności poprzez studiowanie dzieł innych i uczęszczanie do Pennsylvania Academy of the Fine Arts. W 1825 roku jego życie przybrało decydujący obrót, gdy jego pejzaże, wystawione w witrynie sklepowej w Nowym Jorku, przyciągnęły uwagę wpływowych artystów Johna Trumbulla i Ashera B. Duranda. Ich patronat zapoczątkował jego karierę, umożliwiając mu przeprowadzkę do Catskill w stanie Nowy Jork, miejsca, które stało się synonimem jego sztuki i życia.

Ze swojego domu w Catskill, Cole wyruszał na częste wyprawy w otaczającą dzicz, w tym w góry Catskill i Adirondack. Tworzył na miejscu szczegółowe szkice ołówkiem, które później przekształcał w epickie kompozycje studyjne. Podejście Cole'a było dwojakie: potrafił oddawać bezpośrednie, faktograficzne przedstawienia natury z drobiazgową szczegółowością, ale był także mistrzem wzniosłości, tworząc grandiozne, wyimaginowane widoki nasycone dramatycznym światłem i cieniem. Wierzył, że amerykański krajobraz jest unikalnym przejawem boskiego stworzenia, „nowym Edenem” nietkniętym przez zepsucie industrializacji, którego był świadkiem w Anglii. W jego obrazach rozległa, nieokiełznana dzicz często przyćmiewa postacie ludzkie, podkreślając przytłaczający majestat i potęgę natury.

Filozofia artystyczna Cole'a była głęboko spleciona z ideałami romantycznymi i duchowymi, które wyraził w swoim „Eseju o amerykańskim krajobrazie” z 1836 roku. Postrzegał amerykańską dzicz nie tylko jako źródło estetycznego piękna, ale także jako nośnik moralnych i religijnych nauk. Ta perspektywa jest widoczna w jego mistrzowskim pejzażu, *Widok z góry Holyoke, Northampton, Massachusetts, po burzy – The Oxbow* (1836), który kontrastuje burzliwą, nieokiełznaną dzicz ze spokojnym, uprawnym krajobrazem, zastanawiając się nad przyszłą drogą Ameryki. Martwił się, że nieustanny pochód industrializmu i ekspansji na zachód zniszczy samą dzicz, którą czcił, napięcie to ożywia jego najpotężniejsze dzieła.

Pragnąc podnieść malarstwo pejzażowe do rangi malarstwa historycznego, Cole odbył dwie długie podróże do Europy (1829–32 i 1841–42), studiując Starych Mistrzów w Anglii i Włoszech. Te podróże zainspirowały go do stworzenia ambitnych serii alegorycznych. Najsłynniejsza, *Bieg Imperium* (1836), to pięcioczęściowa epopeja, która śledzi wzlot i upadek fikcyjnej cywilizacji, służąc jako przestroga przed niebezpieczeństwami niepohamowanej ambicji i upadku imperialnego. Inna znacząca seria, *Podróż życia* (1842), przedstawia cztery etapy ludzkiej egzystencji poprzez metaforę podróży rzeką, odzwierciedlając jego pogłębiające się przekonania religijne. Te serie ugruntowały jego reputację jako malarza głębokich idei.

_W późniejszych latach wiara Cole'a pogłębiła się i dołączył do Kościoła Episkopalnego. Przyjął Frederica Edwina Churcha jako swojego jedynego formalnego ucznia, który stał się wiodącą postacią drugiego pokolenia Hudson River School, zapewniając kontynuację dziedzictwa Cole'a. Cole rozpoczął pracę nad kolejną serią religijną, *Krzyż i Świat*, ale pozostała ona niedokończona po jego nagłej śmierci na zapalenie opłucnej w 1848 roku w wieku czterdziestu siedmiu lat. Pamiątkowy obraz Ashera B. Duranda, *Pokrewne Dusze* (1849), przejmująco przedstawia Cole'a z poetą Williamem Cullenem Bryantem w Catskills, co jest trwałym hołdem dla artysty, który jako pierwszy nauczył Amerykanów dostrzegać boską wspaniałość w ich własnym krajobrazie. Thomas Cole zrobił więcej niż tylko malowanie scenerii; stworzył narodową wizję artystyczną, definiując na pokolenia relację Amerykanów z naturą.