

Claude Joseph Vernet
FR
67
Kunstwerken
1714 - 1789
Levensduur
Biografie van de kunstenaar
Claude-Joseph Vernet, geboren in Avignon op 14 augustus 1714, was een vooraanstaand Frans schilder wiens dramatische zeegezichten en serene landschappen de verbeelding van 18e-eeuws Europa prikkelden. Zijn artistieke reis begon onder de voogdij van zijn vader, Antoine Vernet, een bekwaam decoratief schilder. Op veertienjarige leeftijd assisteerde de jonge Claude al bij belangrijke aspecten van het werk van zijn vader. Zijn ambities reikten echter verder dan het versieren van draagstoelen, wat hem ertoe bracht Avignon in 1734 te verlaten voor Rome. De maritieme ervaringen die hij tijdens zijn reis opdeed, met name de aanblik van walvissen voor de kust van Marseille en de reis naar Civitavecchia, beïnvloedden zijn artistieke richting diepgaand en ontstaken een levenslange passie voor mariene onderwerpen.
Bij zijn aankomst in Rome dompelde Vernet zich onder in het levendige artistieke milieu van de stad. Hij zocht meesters op het gebied van zee- en landschapsschilderkunst en trad toe tot de ateliers van Bernardino Fergioni, een specialist in walvisschilderijen, en Adrien Manglard, een gerenommeerd marineschilder. Zowel Manglard als Fergioni speelden een cruciale rol bij het inwijden van Vernet in de complexiteit van de zeeschilderkunst. Gedurende zijn twee decennia in Rome (1734-1753) bestudeerde Vernet ijverig de werken van eerdere meesters zoals Claude Lorrain, wiens lichtgevende en atmosferische kwaliteiten diep bij hem resoneerden, en Salvator Rosa, bekend om zijn dramatische en pittoreske scènes. Hij ontmoette waarschijnlijk ook Giovanni Paolo Panini, een hedendaagse Romeinse topografische schilder, en werd door hem beïnvloed. Deze periode was vormend en stelde Vernet in staat een stijl te ontwikkelen die nauwgezette observatie van de natuur combineerde met een conventionele, maar toch verfijnde, ontwerpgevoeligheid. Zijn afbeeldingen van zeehavens, stormen, kalmte en maanverlichte scènes bezorgden hem aanzienlijke populariteit, vooral onder Engelse aristocraten die de Grand Tour ondernamen. In 1745 trouwde hij met een Engelse vrouw, Virginia Parker, die hij in Rome ontmoette.
Vernet's kenmerkende stijl werd gekenmerkt door zijn vermogen om atmosferische effecten weer te geven met ongebruikelijke picturale vaardigheid. Hij integreerde meesterlijk menselijke figuren in zijn landschappen, waardoor ze integrale onderdelen van de compositie werden in plaats van louter accessoires. Hoewel zijn werk gebaseerd was op natuurlijke thema's, behield het een decoratieve kwaliteit en vermeed het openlijke sentimentaliteit of emotionaliteit. Hij verklaarde beroemd: "Anderen weten misschien beter hoe ze de lucht, de aarde, de oceaan moeten schilderen; niemand weet beter dan ik hoe ik een schilderij moet maken." Zijn stijl bleef gedurende zijn hele carrière relatief consistent en combineerde vaak een Claude Lorrain-achtig gevoel van harmonie met een scherpe aandacht voor de nuances van licht en weer. De legende vertelt zelfs dat hij zichzelf tijdens een storm aan een scheepsmast liet binden om de volle woede ervan te ervaren, een bewijs van zijn toewijding om de rauwe kracht van de natuur vast te leggen.
In 1753 werd Vernet op koninklijk bevel teruggeroepen naar Parijs. Koning Lodewijk XV gaf hem de opdracht een monumentale serie te schilderen die de zeehavens van Frankrijk afbeeldde. Dit prestigieuze project, bekend als "Havens van Frankrijk", verstevigde zijn reputatie en blijft zijn meest gevierde prestatie. Tussen 1754 en 1765 voltooide hij vijftien van de geplande vierentwintig grote doeken (nu ondergebracht in het Louvre en het Musée National de la Marine). Deze werken zijn opmerkelijke documenten van het Franse maritieme leven in de 18e eeuw en tonen bruisende havens met nauwgezette details en atmosferische diepte. "De haven van Rochefort" (1763) wordt met name geprezen om zijn "kristalheldere en atmosferisch gevoelige luchten" en zijn levendige weergave van havenactiviteiten. Gedurende deze periode werd hij ook lid van de Franse Koninklijke Academie en bleef hij regelmatig exposeren. Hij creëerde ook series zoals "Vier momenten van de dag" (1757).
Zijn hele leven lang keerde Vernet regelmatig terug naar Italiaanse thema's, zoals blijkt uit latere werken als "Een gestrande walvis". Zijn scherpe observatie van natuurlijke effecten, met name het spel van licht op water en in de lucht, en zijn vermogen om dramatische weersomstandigheden zoals stormen en scheepswrakken over te brengen, maakten hem tot een van de toonaangevende landschapsschilders van zijn tijd, naast Hubert Robert. Zijn invloed strekte zich uit tot andere kunstenaars, waaronder Richard Wilson, die hij naar verluidt aanmoedigde om landschapsschilderkunst na te streven. Ondanks zijn immense succes suggereren sommige critici een achteruitgang in zijn latere werk als gevolg van overproductie. Vernet's artistieke nalatenschap werd voortgezet door zijn zoon, Antoine Charles Horace (Carle) Vernet, en zijn kleinzoon, Horace Vernet, die beiden vooraanstaande schilders werden. Claude-Joseph Vernet stierf op 3 december 1789 in zijn verblijf in het Louvre en liet een rijk oeuvre na dat nog steeds wordt bewonderd om zijn technische brille en suggestieve kracht.