Αυτή η ισχυρή και συγκλονιστική σκηνή ξεδιπλώνεται κάτω από έναν σκοτεινό, απειλητικό ουρανό, αποτυπώνοντας μια στιγμή γυμνού ανθρώπινου φόβου και βιαιότητας. Από τη μία πλευρά, μια ομάδα άοπλων αμάχων, αναγνωρίσιμοι ως ισπανοί αντάρτες, στέκονται μέσα στους τρόμους του πολέμου. Είναι λουσμένοι σε σκληρό, δραματικό φως που αναδεικνύει τον πόνο και την απελπισία τους. Στο κέντρο της σύνθεσης, μια φιγούρα με λευκό πουκάμισο και υψωμένα χέρια ενσωματώνει τόσο την παράδοση όσο και μια σχεδόν Χριστοειδή αθωότητα μέσα στη βία. Η αντίθεση φωτός και σκιάς είναι εντυπωσιακή· τα πρόσωπα και τα σώματα των θυμάτων αναδύονται από ένα έδαφος φωτισμένο με κίτρινη λάμψη, ενώ ο εκτελεστικός απόσπασμα με σκοτεινές στολές και χωρίς πρόσωπα πυροβολεί αδιάκοπα. Η ανωνυμία των στρατιωτών μεταφέρει μια απρόσωπη, μηχανιστική σκληρότητα.

Η μαεστρία στη χρήση του κιαροσκούρο εντείνει το συναισθηματικό φορτίο, ενώ η υπολογισμένη τοποθέτηση των μορφών δημιουργεί μια ισορροπημένη αλλά χαοτική ένταση. Τα νεκρά σώματα στο προσκήνιο εδραιώνουν τη σκηνή στον τρόμο, καθιστώντας αισθητό το καταστροφικό κόστος της σφαγής. Το σκοτεινό φόντο και οι επιβλητικές κατασκευές υποδηλώνουν σιωπηλά την απειλητική παρουσία αυταρχικής εξουσίας. Το ιστορικό βάρος του έργου έγκειται στην άμεση απεικόνιση της εκτέλεσης των ισπανών αντιστασιακών από τα ναπολεόντεια στρατεύματα το 1808 — μια συγκλονιστική μαρτυρία για τη σκληρότητα που κρύβει ο πόλεμος και την ανθεκτικότητα του ανθρώπινου πνεύματος. Η καλλιτεχνική σημασία του δεν έγκειται μόνο στον δραματικό ρεαλισμό, αλλά και στον πρωτοποριακό του ρόλο στην πολιτική και κοινωνική κριτική τέχνη, προκαλώντας συμπόνια και οργή διαγενεακά.