David Roberts

David Roberts (1796–1864) was een vooraanstaande Schotse schilder die zich vanuit een bescheiden achtergrond opwerkte tot een leidende figuur in de Britse kunst van de 19e eeuw. Roberts, beroemd om zijn nauwgezette en evocatieve afbeeldingen van architectonische wonderen en landschappen, verwierf internationale faam, met name door zijn baanbrekende serie litho's, "Het Heilige Land, Syrië, Idumea, Arabië, Egypte en Nubië". Zijn uitgebreide reizen naar het Nabije Oosten maakten hem tot een prominente oriëntalist, die taferelen van exotische locaties vastlegde met ongeëvenaarde details en romantische gevoeligheid, lang voor de komst van de fotografie. In 1841 gekozen tot Royal Academician, liet Roberts een onuitwisbare stempel achter op de artistieke representatie van verre landen, en beïnvloedde hij de publieke perceptie en artistieke trends van zijn tijd.

Geboren in Stockbridge, Edinburgh, op 24 oktober 1796, was David Roberts de zoon van een schoenmaker. Al op jonge leeftijd toonde hij artistiek talent en ging hij zeven jaar in de leer bij Gavin Beugo, een huisschilder en decorateur. Gedurende deze periode studeerde Roberts 's avonds ijverig kunst en verfijnde hij zijn vaardigheden samen met medeleerling David Ramsay Hay, die een levenslange vriend werd. Zijn formele opleiding was praktisch, but zijn ambitie dreef hem verder dan decoratief werk. In 1815 kreeg hij zijn eerste betaalde baan als voorman voor de herinrichting van Scone Palace. Het was echter zijn aanstelling in 1816 om decors te schilderen voor het circus van James Bannister die het ware begin van zijn artistieke carrière markeerde en hem op een pad zette dat hem uiteindelijk ver van Schotland zou voeren.

Roberts' talent voor decorschilderen bloeide snel op. Na een tournee door Engeland met het circus van Bannister werkte hij voor verschillende theaters, waaronder het Pantheon Theatre in Edinburgh en het Theatre Royal in Glasgow, en werd uiteindelijk hoofdschilder van decors aan het Theatre Royal in Edinburgh in 1819. Hier ontmoette hij de actrice Margaret McLachlan, met wie hij in 1820 trouwde; hun dochter, Christine, werd het volgende jaar geboren. Het huwelijk werd later echter onder druk gezet door Margarets alcoholproblemen. Gedurende deze periode raakte Roberts bevriend met collega-kunstenaar William Clarkson Stanfield, die ook als decorschilder werkte en Roberts' groeiende interesse in landschapsschilderkunst aanmoedigde. In 1822, op zoek naar grotere kansen, verhuisde Roberts met zijn gezin naar Londen, werkte aanvankelijk voor het Coburg Theatre en werkte later samen met Stanfield in het prestigieuze Theatre Royal, Drury Lane, aan spectaculaire diorama's en panorama's die het publiek boeiden.

Hoewel hij uitblonk in theaterontwerp, wijdde Roberts zich steeds meer aan de schilderkunst op ezel. Hij begon zijn werken tentoon te stellen, en drie van zijn schilderijen werden in 1821 aanvaard door de Fine Arts Institution of Edinburgh. Zijn verhuizing naar Londen bevorderde zijn ambities als beeldend kunstenaar. Hij stelde in 1824 een gezicht op Dryburgh Abbey tentoon in de British Institution en stuurde werken naar de Society of British Artists. Een cruciale reis naar Normandië in de herfst van 1824 leverde rijke onderwerpen op, en zijn schilderijen van Franse kathedralen, zoals de kathedraal van Rouen, begonnen zijn reputatie te vestigen. Tegen 1829 werkte hij fulltime als beeldend kunstenaar, en in 1831 werd hij verkozen tot voorzitter van de Society of British Artists. Zijn artistieke horizon verbreedde zich verder met reizen naar Spanje en Tanger tussen 1832 en 1833, wat resulteerde in een populaire serie "Pittoreske Schetsen in Spanje", gereproduceerd als litho's.

Het bepalende hoofdstuk in Roberts' carrière begon in 1838 toen hij, aangemoedigd door J.M.W. Turner, aan een uitgebreide tournee door Egypte en het Heilige Land begon. Gedurende bijna twee jaar reisde hij door Egypte, Nubië, het Sinaï-schiereiland, Palestina, Jordanië en Libanon, en creëerde hij een uitgebreid portfolio van gedetailleerde schetsen en aquarellen. Deze regio, rijk aan bijbelse en historische betekenis, genoot immense publieke belangstelling in Groot-Brittannië. Roberts documenteerde nauwgezet oude monumenten, landschappen en het lokale leven, vaak onder uitdagende omstandigheden. Zijn werk culmineerde in de monumentale publicatie "Het Heilige Land, Syrië, Idumea, Arabië, Egypte en Nubië" (1842–1849), met 247 litho's vakkundig weergegeven door Louis Haghe. Deze serie was een ongekend succes, verkocht via inschrijving (met koningin Victoria als eerste abonnee), en werd alom geprezen om zijn nauwkeurigheid, artisticiteit en de romantische grandeur die het overbracht.

Bij zijn terugkeer in Groot-Brittannië verstevigde het succes van zijn werken uit het Nabije Oosten de roem van Roberts. Hij werd in 1838 gekozen tot Associate van de Royal Academy (ARA), nog voor de publicatie van de litho's, en tot volwaardig Royal Academician (RA) in 1841. Hij bleef reizen, bezocht Italië in 1851 en 1853, produceerde opmerkelijke schilderijen van Venetië en Rome, en publiceerde in 1859 "Italië, Klassiek, Historisch en Pittoresk". Koningin Victoria gaf hem de opdracht om de "Inhuldiging van de Tentoonstelling van 1851" te schilderen. In zijn latere jaren concentreerde hij zich op een serie gezichten op Londen vanaf de Theems. David Roberts stierf plotseling aan een beroerte op 25 november 1864 in Londen. Hij liet een erfenis na als een van de belangrijkste topografische en architectonische kunstenaars van Groot-Brittannië en een sleutelfiguur in de oriëntalistische beweging. Zijn werken blijven onschatbare historische documenten en worden bewonderd om hun technische vaardigheid, atmosferische effecten en hun vermogen om kijkers naar verre en historische landen te transporteren.